Toen ik nog werkzaam was in het bank- en verzekeringswezen viel me al op hoe vergaderen zo normaal was geworden, dat niemand meer in de gaten had dat het niet eens meer ging om het bespreken van de actiepunten en het onderling persoonlijk afstemmen, maar om het (op)vullen van tijd, opeisen van aandacht en oeverloos discussiëren. Tegelijkertijd zorgde vergaderen voor een tekort aan tijd, een oplopende werkdruk en stress bij de werknemer. Los van de afwezigheid en verstrooiing van focus door verveling en te lang de aandacht erbij moeten houden tijdens de vergadering, zorgde het ook voor een stagnatie van de (creatieve) werkflow buiten de meeting.
Het kwam geregeld voor dat we ten aanzien van een onderwerp waar we gemakkelijk in een kort belletje of mailtje een besluit over hadden kunnen nemen, minimaal anderhalf uur werd vergadert. Niemand lette nog op of had nog enig idee waar het nu precies over ging. Er werd gepraat over koetjes en kalfjes om na verloop van tijd in een paar minuten het onderwerp even aan te halen. Het frustreerde mij enorm. Je moest niet alleen je werkplek verlaten als ook dat waar je mee bezig was onderbreken. En terwijl er heel gewichtig werd gedaan over het vergaderen, de belangrijkheid zijn doel ver voorbij schoot, men doorschoot in een leven van serieusheid, voelde het toch als een schouderklopje: we waren goed bezig met zijn allen.
Nu is het ondertussen zo dat online vergaderen iets van ruimte heeft gebracht in dit proces.
Toch zie ik nog steeds vele werknemers in de ene na de andere online meeting stappen en zo hun dagen vullen. Met als gevolg dat ’s avonds laat of even snel in de lunchpauze mailtjes worden weggewerkt en men alsnog tracht om dat ene rapport af te maken, dan wel die klant te bellen en zijn probleem op te lossen. Het is al lang bewezen dat vergaderen veelal vertraagd en niet het gewenste effect van verbinden en versterken van de collegialiteit en teamspirit zorgt. Het is in elk geval dikwijls niet efficiënt en effectief. Toch blijft deze werkwijze de standaard.
Ook in vele vormen van het nieuwe ondernemen en nieuwe wereld initiatieven heeft vergaderen zijn positie behouden. En alsof dat nog niet genoeg is heeft het er ook nog een extra dimensie bij gekregen en een nieuwe naam. Verbinden is hierdoor het nieuwe vergaderen geworden. Nog steeds worden er actiepunten onder de hamer genomen, alleen moet dit eerst vooraf gegaan worden door een moment van verbinding. Aan de hand van diverse afstemmings-, landings- en/of aardingsoefeningen wordt er eerst minimaal een minuut of dertig tijd besteed aan verbinden. We moeten eerst aankomen dan wel landen op de plek en daarna verbinden met elkaar. Pas daarna kunnen de onderwerpen van de dag worden besproken. Verbinden schijnt nu iets essentieels te zijn om functioneel te zijn en om met elkaar iets te kunnen bereiken.
Onder een andere naam trachten we dus nog steeds hetzelfde te doen en te bereiken. Einstein zei het al:
“Als je blijft doen wat je altijd gedaan hebt, blijf je krijgen wat je altijd gekregen hebt”.
Je kunt het anders noemen, het is en blijft hetzelfde. Met de focus op verbinden probeer je nog steeds de onderlinge relatie(s) te versterken en (weer) op één lijn te komen. Nu is daar an sich niets mis mee, tenzij je het weer gaat inzetten als vergaderen. Dan is het slechts een andere vorm van hetzelfde.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook deze vorm van samenkomen om zaken te bespreken enige mate van irritatie, aversie, weerstand en problemen oproept. Zie maar eens een groep mensen tegelijkertijd beschikbaar te krijgen. Het kost enorm veel tijd voor eenieder, is energievretend en geregeld is er nog steeds geen overeenstemming omdat niet iedereen aanwezig is, dan wel omdat er nog aanvullende informatie nodig is. Het gevolg is dat de daadwerkelijke actie, het doorpakken en manifesteren van het gewenste iedere keer weer vertraging oploopt. We verliezen onszelf in de vorm, terwijl wij zelf de vorm kunnen creëren.
Je kunt je afvragen wat wil je bereiken?
Als het antwoord verbinding is, dan ga je er dus vanuit dat dit er niet is en dat dit aan de basis ligt van de eventuele stagnatie, problemen of te conflicten rondom actiepunten. Als je denkt dat verbinding nodig is voor het bespreken van deze zaken, dan begin je dus eigenlijk vanuit een tekortgedachte. Je gaat aandacht geven aan die gedachte en wat je aandacht geeft groeit. Dus komt er een overtuiging in de groep dat er te weinig verbinding is, mogelijk geeft dat een gevoel van leegte, van er alleen voor staan, zelfs van eenzaamheid wellicht of van los zand bij de individuele personen. Het leidt weer tot meer frustraties en meer behoefte naar verbinden. Zo wordt het een vicieuze cirkel en eigenlijk nog meer ondermijnend voor het creatieve proces dan het oude vergaderen.
Je kunt er ook vanuit gaan dat de verbinding er al is, dat deze stroomt, flowt en dynamisch is, waarbij die soms wat sterker is, soms wat losser, soms duidelijk voelbaar, soms in de onderstroom. We zijn allemaal een. Altijd verbonden. Zeker als je samen voor een project kiest is die verbinding er al. Je kan hem misschien wel of niet voelen. Dat is iets anders. De vraag is moet je hem gaan opdringen. Moet je verplicht gaan verbinden. Verplicht eenieder mee laten doen in wat jij nodig hebt om hem weer te voelen of kun je vertrouwen op wat ontstaat en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoel en behoefte. Verbinding wordt bekrachtigt door samen iets te ervaren, door de handen ineen te slaan en te gaan voor een groter gezamenlijk doel. Moet je hiervoor geforceerd verbinden of is dat juist funest voor de flow.
Ik geloof dat als je dit gezamenlijk doel voelt je je daarvoor inzet en als je dit niet doet je je (tijdelijk) terugtrekt. De flow komt niet vanuit het focussen op verbinding, het stroomt omdat je het durft te laten ontstaan. Dat kan echter alleen als eenieder die erbij betrokken is ook verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen aandeel in het proces. Dit betekent een stapje terug doen indien nodig om het geheel, het grotere doel waar hij op aanhaakte, te laten ontvouwen. Alsook een stap extra doen om zijn eigen bijdrage hieraan te leveren. Daar zou je wat mij betreft niet om moeten smeken, je zou hiervoor ook niet weken moeten wachten tot de eerstvolgende verbindingsmogelijkheid, noch de schuld leggen bij het ontbreken van verbinding. Die is er namelijk altijd.
Verbinding forceren door er oeverloos aandacht aan te geven is voor mij spirituele verkrachting.
Niet alleen is het een andere manier van hetzelfde, ook en vooral een manier om waar jij behoefte aan hebt, dat wat jij van binnen voelt, te projecteren op de ander en op de groep. Tegelijkertijd is het intunen en afstemmen op de (energie van de) ander, die daar mogelijk ook geen toestemming voor geeft, althans niet bewust is dat dit in zo’n verbindingsoefening gebeurt, weer een andere vorm van narcisme en spiritueel misbruik. Wat mij betreft mogen we daarom ook de aandacht geen leggen op het alreeds aanwezig zijn van de verbinding en het laten stromen van het creatieve proces door eigen verantwoordelijkheid te nemen.